पहचान

असमान भिन्नता, बोलि र गोलि
जस्तो कि आज दोहोरिदेन भोलि
बोलीमा अर्थ हुन्छ लुकेको
गोलिमा अनर्थ छ मृत्यु ढुकेको

गोलिमा बस्छ तातो राप
बोलीमा हुन्छ न मेटिने छाप
गोलि र बोलि उस्तै हैन
किन कि गोलि फिर्ता आउदैन


बोलि, तर त्यो कुराबात
सदुपयोगमा शान्तिको सुत्रपात
अर्थको अनर्थमा पश्चाताप
बाद बिबादमा घातई घात

कुविचार व्यभिचारमा बज्रिन्छ लात
मुहानबाट पहिल्याउनु उत्तम जात
बोलीमा छ हिरा मोतीको खात
गोलि र बोलीको फरक, हो दिन र रात

सरस्वती मया.....

मेरो भाग्य अहो! म देख्छु अब के विणा र पुस्तक लिने !
हाँसको बाहनमा विराजित भई बिद्या मलाई दिने !!
पैलो नाम रहेछ भारती भनि दोस्रो सरस्वोती रे !
रोजिन नम्बर तीनमा कति सरल ति शारदा देबी हे !!
चौथो नाम छ हंसबाहिनी भनी पाचौ जगत्की मुमा !
बागेस्वोरी भनेर नम्बर छ मा सातौ कुमारी उमा !!
बर दिन्छिन सबलाई आठ गनिदा बर्दायिनी हुन् अरे !
बरले मात्र मलाई चित्त न बुझे नौ बुधिदात्री छ रे !!
दस नम्बर उनलाई मन अति पर्यो ति ब्रह्मचारी हुन !
एघारौ उनको छ नाम बुझ लौ ति चंद्रघनटा कन !!
बार्हौ नाम छ हेर सुन्दर अति भुवनकी ति सुन्दरी !
बार्है नाम जो गर्छ कण्ठ मुखमा बस्छिन रे सरस्वती !!

सरस्वती बन्दना

भानुको जसरी छटा कमलमा फैलिन्छ शोभा दिइ !
त्यस्तै हार छ शुभ्र, बस्त्र परिधान सेतो सफा टल्किइ !!
त्यो बीणा बरदान उत्सुक दुइ हात्मा छ शोभा कति !
ब्रह्मा बिष्णु र अच्युतादी इशले मस्तक झुकाई अति !!
गर्छन ध्यान मिलेर जो कमलमा बिराज हुन्छिन सधै !
जसको शक्ति अगाडी पाप नरको टिक्दैन क्षण भर कबै !!
यस्ती ति भुबनेस्वरीकन झुकि रक्षा गरि पाउ भनी !
गर्छु याचन जोडी हात दुइ यो सरस्वतिमा म नि !!

बाल्मिकी र रामायण

सुन्नुहोस अब आज यो उपकथा आदर्श अन्तर्निहित
अल्लारे बयको बिबाहित कुनै ठिटो बिबेकै रहित
डाका उ पहिले भएर लुटपाट गर्दै जिबिका क्रम
मन्मा ध्यान थिएन गर्न उसले सुकर्म भन्ने श्रम
ब्याधा त्यो मृगको र पंछिहरुको हत्या गरी दिनदिन
हिड्दा एक कुनै अपर्झट महा सुनेछ बोलि किन?
मार्छौ बाबु गरेर पाप अरुको ज्यु ज्यान प्यारो हुँदा
भन्दै प्रस्न गरे अगस्त्य मुनिले त्यो बाण हातमा लिदा
मन्मा शोक पसेछ विव्हल हुदै फर्केर घरमा गइ
आमा बाबु र पत्निसाथ उ बिचार, विमर्श गर्ने भइ
दुखैमात्र दिएर मारिकन जीव के राम्रो होला भन
भोग्नुपर्छ अवश्य पाप तिमीले भन्दा रुवायो मन
कस्तो भोग गरेछु मर्न पनि म सक्तिन जाउ कहा
प्रायस्चित्त कुनै म गर्छु अहिले बस्छु समाधि यहा
भन्दै त्यसदिनदेखी फाली धनु बाण बस्यो पलेटी कसी
ध्यान्मा तल्लिन भो शिकारी अब उ जिउमा खरानी घसी
बिते बर्ष कति भएन मनमा पत्तो कहा छु भनी
माटोले पुरियो शरीर उसको ढिस्को धमिरा बनी
देखि वास्तबमा कठोर श्रम त्यो देउता बरुणले जहा
माटो धोई पखाली पुर्ब उपचार गरेर छाडे त्यहा
जीउमा धमिरा र जीव कमिला ढाकेर बस्थे पुरा
बाल्मिकी भनी नाम दिएर उनले स्मरण गराए कुरा
प्रात कालमहा उठेर एकदिन उ नित्य कर्मै तिर
जादा यो घटना त देखिन गयो नदी तमासा निर
जोडी ढुक्कुरका बसेर रुखमा चूचो र गर्धन दली
प्रेमालाप गरेर ब्यस्त ति हुदा भाले खस्यो लौ ढलि
ब्याधा त्यो जसले उठाई तिर त्यो हानेछ गर्दै भुल
देखे यो घटना अपर्झट तिनी मन्मा भए ब्याकुल
एक्कासी मनमा ति बाल्मिकिजिको धिक्कारको भावना
भेदक ढुक्कुरको शिकारिकन ता स्लोक्मा गरे ताडना
के जान्नु कसरी उठेछ मनमा त्यो छन्दको सुर मिलि
ब्रम्है वाक्य पसेछ ज्ञानी ऋषि ति पछी भए बाल्मिकी
नारदबाट सुने कहानी रघुको साथमा थे बादर गण
आदिकाब्य , लिला छ वर्णन त्यहा लेखेछं रामायण
सातै काण्ड र खण्डमा गरी पृथक ति स्लोक पचासै हजार
वर्णन गर्न सफल छ हिन्दु कृति यो, राम्रो छ येस्को बजार!

श्री स्वस्थानीलाई नमस्कार !

स्वस्थानी नेपालीमा सुन्छौ भने आउनुहोस पुस्पांजलि
पनि नेपालीमै भनौन त!

यं ब्रह्मा ...
जो ब्रह्मा बरुणादी देबहरुले दिब्यै स्तुति गर्दछं
भोलेशंकर श्री पवंसंग मिलि वेदको रिचा पढ़दछं
योगी ध्यान बसेर ति मनमनै खोज्छन कहा छौ भनि
जसको अन्त्य कतै नि देबगणले भेट्दैनन कैल्यै पनि
राजा इन्द्र इ देबका हरघडी स्वर्गीय आराधना
गर्छन, गर्छु म दास मानब पनि हात्जोडी यो बन्दना
उपनयतु .....
हामीलाई कुशल र मङ्गल दिंदै संसारलाई पनि
कालो त्यो नभको गरेर चिरफार दिनको उज्यालो दिइ
पावन सुर्य किरण फिजाई नभमा जागा गराऊ अनि
बर्षा सामयिकी दिदै प्रिथिविमा गराउदै सम्रिधि
देसमा क्लेश कतै नि बाकि न हवस् निडर रहुन सज्जन
सन्तान दीर्घजीवी भएर सुखले धनाड्य होउन जन
तत्रैब गङ्गा ......
गङ्गा छिन ति जहा जुटेर जमुना गोदावरी साथमा
सङ्गम सिन्धु संगै सरस्वती मिलि कथा सुनौ साथमा
कायेन बाचा .....
जे गर्छु मनले शरीर बचनले, बुद्धि र इन्द्रियले
जानी जानी भयो कि भूल पनि त्यो स्वभावबस कार्यले
जे जे गर्छु , गरें न जानीकन लौ आफ्नो न ठानी फल
त्यो जम्मै खुशीले समर्पण गरे , नारायण तिम्रो जल !

$ सन् २०१०$

शताब्दि दुइको बितेर इशवी नौ बर्ष सिध्यो अब !
लाग्दै हुन्छ शुरु छिटै अब नया त्यो बर्ष दसको जब !!
त्यस बेला मनमा समस्त जनमा उब्जिन्छ केहि प्रण !
जीवन के कसरी बितेछ त भनि मनमा गुनी तत्क्षण !!
हेरी केहि पछाडी फर्किन गई राम्रो न राम्रो दुवै !
जम्मा जुट भइ येकापसमहा चलन छ बाड्ने खुबै !!
केहि गल्ति हुनु स्वभाब पनि हो घृणा र इर्श्या अनि !
ठाउमा त्यो उपयोग भएन कि कठै के चित्त बुझ्दा पनि !!
सेवा केहि समाजको हुन न गै व्यर्थै संगाली धन !
लोभी केहि अलिकति पनि भयो होला कि पापी मन !!
आउदो बर्ष अझै छ मन्दी गृहमा संसारमा धेर कही !
आर्थिक शासनको चरित्र कसरी रोज्नु छ मैले यही !!
मिठो बोलि र शैली यो जीवनको गर्दा परिवर्तन !
शाकाहारी तिरै प्रयास रत हुदा सुध्रिन्छ कि यो तन !!
प्राप्ति होस् अविछिन्न शान्ति रचना भरेर खल्तिहरु !
लेउ ज्ञान बिबेक हेर पहिले सच्याई गल्तिहरु !!
देसको त्यो दयनीय हालत पनि सुध्रेर आवोस अब !
मेरो यो सुभकामना छ सबमा रामराज्य फर्की सब !!
मनको स्वच्छ सफा त्यो नैनसुतको सेतो उज्यालो जहा !
आँखा भित्र सगालि बाडछु म सखा,आफन्त बन्धु महा !!

$2010$ has to say something

शताब्दि दुइको बितेर इशवी नौ बर्ष सिध्यो अब !
लाग्दै हुन्छ शुरु छिटै अब नया त्यो बर्ष दसको जब !!
त्यस बेला मनमा समस्त जनमा उब्जिन्छ केहि प्रण !
जीवन के कसरी बितेछ त भनि मनमा गुनी तत्क्षण !!
हेरी केहि पछाडी फर्किन गई राम्रो न राम्रो दुवै !
जम्मा जुट भइ येकापसमहा चलन छ बाड्ने खुबै !!
केहि गल्ति हुनु स्वभाब पनि हो घृणा र इर्श्या अनि !
ठाउमा त्यो उपयोग भएन कि कठै के चित्त बुझ्दा पनि !!
सेवा केहि समाजको हुन न गै व्यर्थै संगाली धन !
लोभी केहि अलिकति पनि भयो होला कि पापी मन !!
आउदो बर्ष अझै छ मन्दी गृहमा संसारमा धेर कही !
आर्थिक शासनको चरित्र कसरी रोज्नु छ मैले यही !!
मिठो बोलि र शैली यो जीवनको गर्दा परिवर्तन !
शाकाहारी तिरै प्रयास रत हुदा सुध्रिन्छ कि यो तन !!
प्राप्ति होस् अविछिन्न शान्ति रचना भरेर खल्तिहरु !
लेउ ज्ञान बिबेक हेर पहिले सच्याई गल्तिहरु !!
देसको त्यो दयनीय हालत पनि सुध्रेर आवोस अब !
मेरो यो सुभकामना छ सबमा रामराज्य फर्की सब !!
मनको स्वच्छ सफा त्यो नैनसुतको सेतो उज्यालो जहा !
आँखा भित्र सगालि बाडछु म सखा,आफन्त बन्धु महा !!